Fraxiparine als profylaxe bij een abdominale operatie

Upload 1 april 2012.

Let op!

Deze CAT is verouderd. Het is daarom mogelijk dat de conclusie en aanbeveling niet langer up-to-date zijn.

Er is een nieuwe versie beschikbaar!

Algemene Gegevens

AuteursVera Aberkrom

Autorisators
Nog geen autorisators.

Stap 1: Ask

AuteursVera Aberkrom:

Autorisators: Nog geen autorisators.

Klinisch Scenario

Je werkt als verpleegkundige op de afdeling gastro-intestinale chirurgie. Je verzorgt een patiënte, die vijf dagen geleden een abdominale operatie heeft ondergaan. Ze herstelt goed van de operatie. Overdag is ze veel uit bed: ze zit meestal in de stoel en loopt af en toe een rondje over de afdeling. ’s Avonds moet je haar een profylactische dosis Fraxiparine geven. De patiënte vraagt aan je of dit nog wel nodig is.

PICO

P: Patiënten na een abdominale operatie die mobiliseren
I: Profylactische dosis Fraxiparine (2850 IE) geven
C: Geen Fraxiparine
O: Diep veneuze trombose, longembolie, andere trombo-embolische aandoeningen

De Vraag

Wat is het effect van profylactische dosis fraxiparine (2850 IE) op diep veneuze trombose, longembolie en andere trombo-embolische aandoening, bij patiënten na abdominale operatie die mobiliseren?

Stap 2: Acquire

AuteursVera Aberkrom:

Autorisators: Nog geen autorisators.

Zoekstrategie

Search: National Guideline Clearinghouse, GAIN (Guidelines and Audit Implementation Network), NICE (National Institute for Health and Clinical Excellence), SIGN (Scottisch Intercollegiate Guidelines Network) en NHS national library of guidelines, LEVV (Landelijk Expertisecentrum Verpleging & Verzorgenden Nederland), Oncoline, Pallialine, artsennet en van Zuiden Communication BV. Zoektermen: ‘LMWH’ (low molecular weight heparin), ‘thromboembolism’ en ‘trombo-’. Resultaten: achttien richtlijnen gevonden. Na selectie bleek een aantal niet relevant (4) of gedateerd (6), onduidelijk hoe de informatie uit de richtlijn was vergaard (1), of was de richtlijn gebaseerd op consensus based informatie (4). Uiteindelijk zijn één nationale1 en twee internationale richtlijnen [2,3] gebruikt bij het beantwoorden van de PICO. Daarnaast is de website van het farmacotherapeutisch kompas geraadpleegd voor de bijsluiter van Fraxiparine.[4]

Stap 3: Appraise

De Methodologie

Bij het selecteren van richtlijnen is gekeken welke richtlijnen evidence based zijn op basis van het lezen van de samenvatting. De drie overgebleven richtlijnen zijn beoordeeld met de AGREE checklist: alle drie beschreven de specifieke patiëntengroep waarin wij geïnteresseerd waren, waren systematisch en helder beschreven en gaven duidelijke aanbevelingen.

De Resultaten

In de CBO richtlijn [1] wordt ter profylaxe van trombo-embolische aandoeningen, een dosis Fraxiparine als voorkeursmethode beschreven. Bij patiënten met een verhoogd bloedingsrisico kunnen compressiekousen als alternatief worden gebruikt. In de NICE richtlijn [2] wordt beschreven dat voor chirurgische patiënten mechanische profylaxe (hoge compressiekousen) de voorkeurmethode is. Indien er extra risicofactoren voor trombo-embolische aandoeningen aanwezig zijn, moet de mechanische profylaxe worden gecombineerd met Fraxiparine.

Ook in de SIGN richtlijn [3] wordt AES (anti-embolism stockings) als veilige methode ter preventie van trombo-embolische aandoeningen beschreven, indien er geen contra-indicaties aanwezig zijn. De aanbeveling voor chirurgische en oncologische patiënten is mechanische profylaxe door middel van AES in combinatie met een profylactische dosis Fraxiparine. In de richtlijnen van SIGN en het CBO worden de risicofactoren voor trombo-embolische aandoeningen beschreven. Kort samengevat gaat het hierbij om patiënten ouder dan 60 jaar, die geopereerd worden, waarbij verschillende omstandigheden en aandoeningen specifiek genoemd worden. In de CBO richtlijn wordt beschreven dat bij aanwezigheid van vier of meer risicofactoren tromboseprofylaxe in de vorm van Fraxiparine moet worden toegepast.

Het risico op (subklinische) trombose bij een patiënt na een grote buikoperatie, die geen profylaxe krijgt, wordt geschat op 25%. Daarnaast wordt beschreven dat patiënten met risicofactoren voor trombo-embolische aandoeningen, het ondergaan van een operatie het risico op tromboembolische aandoeningen nog eens extra vergroot.
Het Farmacotherapeutisch Kompas [4] geeft aan dat de dosering bij profylaxe van trombo-embolische aandoeningen voor volwassenen 2850 IE Fraxiparine subcutaan is. De eerste injectie dient gegeven te worden twaalf uur vóór de operatie, en de tweede injectie twaalf uur ná de operatie. Vervolgens één maal daags 2850 IE, gedurende zeven tot tien dagen, of tot de patiënt ambulant is. De vraag hoe lang of hoe veel patiënten moeten mobiliseren na een abdominale operatie, wordt niet beantwoordt. Het wordt wel aangeraden zo veel en zo snel mogelijk te mobiliseren.

Stap 4: Apply

De Conclusie

De patiëntencategorie op de afdeling gastro-intestinale chirurgie bestaat voornamelijk uit patiënten met inflammatoire darmaandoeningen (M. Crohn en Colitis Ulcerosa) en maligniteiten (tumoren). Deze aandoeningen zijn een extra risicofactor op het ontwikkelen van trombo-embolische aandoeningen. Op de afdeling worden vaak de volgende extra risicofactoren gezien: bijkomende comorbiditeit, leeftijd boven de 60 jaar, het ondergaan van een operatie en anesthesie en het hebben van een centraal veneuze catheter.
Samengevat hebben de meeste patiënten op de afdeling gastro-intestinale chirurgie vier of meer risicofactoren om trombo-embolische aandoeningen te ontwikkelen. Daarom krijgen alle patiënten die op de afdeling worden opgenomen een profylactische dosis Fraxiparine tot ontslag.

Checklist

Nog niet beoordeeld.

De Aanbeveling

Alle patiënten die worden opgenomen voor een abdominale operatie krijgen tot ontslag dagelijks een profylactische dosis Fraxiparine (2850 IE) ter preventie van trombo-embolische aandoeningen.

Checklist

Nog niet beoordeeld.

Stap 5: Assess

De Aanbeveling

Het huidige beleid om alle patiënten tot ontslag een profylactische dosis Fraxiparine te geven blijft gehandhaafd.

Checklist

Nog niet beoordeeld.

Bronvermelding

1. Kwaliteitsinstituut voor de Gezondheidszorg CBO, Diagnostiek, preventie en behandeling van veneuze tromboembolie en secundaire preventie van arteriële trombose (2008) ISBN: 978-90-8523-193-6. 2. NICE clinical guideline 46, Venous thromboembolism: reducing the risk of venous thromboembolism (deep vein thrombosis and pulmonary embolism) in inpatients undergoing surgery (2007). 3. Scottish Intercollegiate Guidelines Network (SIGN), Prevention and management of venous thromboembolism, A national clinical guideline (2010) ISBN: 978 1 905813 68 1. 4. Farmacotherapeutisch kompas, ttp://www.fk.cvz.nl/ geraadpleegd op 01-05-2011