Frequentie van het vervangen van een urineopvangzak (in thuissituatie)

De richtlijn is beoordeeld aan de hand van het AGREE-II instrument; de review en de RCT met de
beoordelingsformulieren van het Joanna Briggs Institute. De richtlijn [1] kreeg een kwaliteitsscore
van 75% en een positieve aanbeveling voor gebruik. De review [2] was van een matige kwaliteit, met
slechts op 5 van de 11 onderdelen een positieve beoordeling. Dit werd onder meer veroorzaakt
door het ontbreken van details over de zoekstrategie en informatie over de beoordeling van de
geïncludeerde studies. De RCT [3] werd op 7 van de 13 onderdelen positief beoordeeld. Over 6
onderdelen van de beoordeling ontbrak in het artikel informatie, waardoor deze de beoordeling
‘onduidelijk’ kregen. Toch wordt het risico op vertekening in deze RCT niet groot geacht, omdat
voor het vaststellen van een urineweginfectie een objectieve laboratoriumtest is gebruikt.

De Resultaten

Op basis van dezelfde RCT die in deze CAT wordt gebruikt, stelt de richtlijn [1] dat de urineopvangzak
langer dan 3 dagen gebruikt kan worden. In de RCT [3] werd het beleid van elke 3 dagen wisselen
(N=79) vergeleken met een niet-wisselen beleid (N=74). De RCT was uitgevoerd bij 153 patiënten
die klinisch opgenomen waren op een interne afdeling. Patiënten dienden minimaal 3 dagen een
CAD te hebben voor ze gerandomiseerd werden. De onderzoekers namen en beoordeelden een
urinemonster, niet alleen bij het inbrengen maar ook na elke 7 dagen, bij het verwijderen van de
katheter en bij een vermoeden van een UWI. De gemiddelde verblijfsduur van de CAD was 10,1
(range 4-24) dagen bij de ‘3 dagen wissel’ groep en 9,5 (range 4-29) dagen bij de ‘geen wissel’
groep. Er werden geen statistische verschillen tussen beide groepen patiënten gevonden in het
ontstaan van symptomatische UWI’s. Een UWI kwam bij 13,9% (11 van de 79) van de elke ‘3 dagen wissel’ groep voor en bij 10,8% (8 van de 74) in de ‘geen wissel’ groep. Het risicoverschil
was 3,1% met een 95% betrouwbaarheidsinterval van -7,8% tot 13,8%. Er was ook geen verschil
t.a.v. asymptomatische UWI (36,7% versus 36,5%).
Hoeveel langer dan 3 dagen de urineopvangzak gebruikt kan worden, is op basis van deze RCT
niet vast te stellen. De onderzoekers bevelen wel aan om bij langdurig gebruik een urineopvangzak
met een aftapkraantje te kiezen en deze eens per week te vervangen. Ook stelt men dat het niet
nodig is om de urineopvangzak te vervangen als deze korter dan 10 dagen gebruikt gaat worden,
tenzij sprake is van een zichtbare verontreiniging.
In de review [2] concludeert men op basis van andere onderzoeken eveneens dat het verwisselen
van een herbruikbare opvangzak eens per week kan gebeuren. Wel wordt hierbij aangetekend dat
goed uitgevoerde RCT’s die dit onderbouwen maar in beperkte mate gevonden zijn. De onderzoekers
raden daarom aan om ook naar de voorschriften van de fabrikant van het materiaal te
kijken en deze op te volgen.