Welk tijdstip van het verwijderen van een blaaskatheter leidt tot minder rekatheterisaties?
Upload 27 maart 2021.
Auteurs
Autorisators
Niet ingevuld.
Het betreft een internationale richtlijn over verblijfskatheters bij volwassenen, opgesteld door de European Association for Urology Nurses (EAUN). De V&VN Urologie en Continentie Verpleegkundigen & Verzorgenden zijn betrokken geweest bij het tot stand komen van de richtlijn.
De Richtlijn V&VN uit 2013 is beoordeeld met behulp van de AGREE II checklist en beoordeeld als van matige kwaliteit, oa gebaseerd op het zoeken, includeren en de beoordeling van de kwaliteit van de studies.
De systematic review richt zich op de beste strategieën voor het verwijderen van een kortdurende (minimaal één dag en maximaal veertien dagen) blaaskatheter bij volwassenen patiënten. Belangrijkste uitkomstmaat was het aantal rekatheterisaties na het verwijderen van de katheter. Patiënten met congenitale afwijkingen aan het uro/genitale systeem werden niet geïncludeerd. De auteurs van deze systematic review beschrijven de kwaliteit van de primaire studies als wisselend en beschreven beperkingen qua analyses vanwege de beperkt beschikbare informatie en klinische heterogeniteit tussen de onderzoeken.
De systematic review uit 2007 is beoordeeld met behulp van de SR-RCTs checklist van Cochrane en beoordeeld als van goede kwaliteit. Alle stappen zijn uitgebreid beschreven en lijken goed navolgbaar.
De Richtlijn V&VN1 geeft aan dat verblijfskatheters ‘s avonds verwijderd kunnen worden (voor 12 uur ’s nachts) met als gevolg een korter verblijf in het ziekenhuis. Daarentegen geven ze aan dat katheters toch veelal ‘s ochtends verwijderd worden, zodat eventuele retenties overdag behandeld kunnen worden. Advies is om het lokale beleid te raadplegen. In de systematic review2 werden 26 studies (met 2933 voornamelijk urologische en gynaecologische operatiepatiënten) geïncludeerd. Acht studies rapporteerden specifiek over het aantal deelnemers dat urineretentie ontwikkelde na verwijdering van de verblijfskatheter met de noodzaak tot rekatheterisatie. 57/857 (7%) van de patiënten in de groep waarbij de katheter voor de nacht werd verwijderd versus 76/833 (9%) in de groep waarbij de katheter vroeg in de ochtend werd verwijderd (RR 0.80; 95%CI 0.58 to 1.08; Comparison 01.10). Er werd dus geen significant verschil gevonden in de noodzaak voor het aantal rekatheterisaties.
Wat zegt de evidence?
In de verpleegkundige richtlijn van matige kwaliteit werd geen concreet antwoord gevonden wijzend op een moment voor het verwijderen van een verblijfskatheter met het oog op het voorkomen van rekatheterisaties. Een verouderde systematic review vond geen statisch significant verschil tussen het aantal rekatheterisaties in relatie tot de momenten van verwijdering van een verblijfskatheter. Er lijkt dus geen harde indicatie te zijn voor het verwijderen van een verblijfskatheter in de ochtend of in de avond.
Wat zegt de klinische expertise en patiënt/cliënt of diens naasten?
Als er geen zwaarwegende medische redenen zijn om eventuele retenties te voorkomen (bijvoorbeeld als een volle blaas een verhoogd risico kan geven op complicaties) zal per patiënt de verpleegkundige expertise en de wens van de patiënt gewogen kunnen worden om de verblijfskatheter al dan niet al in de avond te verwijderen. Het verwijderen van de katheter al in de avond zou tot een eerder ontslag kunnen leiden.
Het is aan te bevelen om als verpleegkundige in samenspraak met de patiënt te overwegen of een kortdurende verblijfskatheter al in de avond of vroeg in de ochtend verwijderd kan worden.
De uitkomsten van deze CAT zullen besproken worden met de diverse betrokkenen, zoals medisch specialisten en collega verpleegkundigen op de Acute Opname Afdeling. Het lijkt aannemelijk dat de uitkomsten ook toepasbaar zullen zijn op andere afdelingen in Gelre ziekenhuizen. Er wordt een plan van aanpak opgesteld om te komen tot een Gelre brede implementatie, zo nodig in samenspraak met het afdelingshoofd van afdeling AOA en een stafmedewerker van de afdeling kwaliteit en veiligheid.