Interventies ter vermindering dorstklachten bij hartfalen patiënten.

Upload 7 februari 2022.

Algemene Gegevens

Auteurs

  • Lara de Bruijn, Regie Verpleegkundige werkzaam bij Sint Antonius Ziekenhuis

Autorisators

  • Peter Vink, EBP-expert werkzaam bij omni cura ACADEMY

Stap 1: Ask

Auteurs: Lara de Bruijn (Regie Verpleegkundige Sint Antonius Ziekenhuis)
Autorisators: Peter Vink (EBP-expert omni cura ACADEMY)

Klinisch Scenario

Op de afdeling cardiologie en CCU van het Sint Antonius Nieuwegein liggen diverse patiënten met cardiale problematiek. Onder hen liggen veel patiënten opgenomen met hartfalen. Deze patiënten krijgen veelal een vochtbeperking van 1,5 liter opgelegd. Daarnaast wordt een groot deel van hen ontwaterd met een lisdiureticum. Door deze behandeling treedt er dorst op bij de patiënt (Middelburg, 2018). Uit onderzoek blijkt dat het opleggen van een vochtbeperking de kans op herstel bevorderd. Daarnaast draagt vrij drinken niet bij aan een vermindering van de dorst klachten (Phillipson. et al, (2013). Welke interventies kunnen wel ingezet worden om de dorst klachten te verminderen?

PICO

  • P: patiënten met hartfalen en dorst klachten
  • I: verpleegkundige interventies bij verlagen dorstprikkel
  • C:
  • O: vochtintake, vochtbeperking

De Vraag

Welke verpleegkundige interventies kunnen worden ingezet bij patiënten met hartfalen die dorst ervaren zonder de vochtbeperking te overschrijden binnen de klinische setting?

Stap 2: Acquire

Deze zoekstrategie is (nog) niet gepubliceerd door de auteur.
Log in als jij de auteur bent en deze zoekstrategie wilt bewerken of publiceren.

Stap 3: Appraise

De Methodologie

Auteurs: Lara de Bruijn (Regie Verpleegkundige Sint Antonius Ziekenhuis), Marieke Dekker (HBO verpleegkundige st. Antonius ziekenhuis)
Autorisators: Nog geen autorisators.
Studiedesign: rct.
Methode: online tool van omni cura ACADEMY
Kwaliteit: hoog
Risico op Bias: niet ernstig
Methodologie

RCT, enkel blind uitgevoerd.

Volwassen patienten met hartfalen en gebruik van diuretica. De helft wordt gevraagd kauwgom te kauwen om de dorst klachten te verminderen. Deze hypothese wordt bevestigd, meer dan de helft van de patienten in de interventie groep wilde door gaan met kauwgom kauwen. Tevens werd een lagere NRS gegeven aan de dorstklachten in de interventiegroep ten opzichte van de controlegroep (3,7 vs 4,5).

Risico op Bias

Artikel geeft voldoende inzicht in de methodiek. De resultaten zijn beschreven en grafisch vorm gegeven. Het artikel heeft voldoende klinische relevantie.

Auteurs: Lara de Bruijn (Regie Verpleegkundige Sint Antonius Ziekenhuis), Marieke Dekker (HBO verpleegkundige st. Antonius ziekenhuis)
Autorisators: Nog geen autorisators.
Studiedesign: rct.
Methode: online tool van omni cura ACADEMY
Kwaliteit: hoog
Risico op Bias: niet ernstig
Methodologie

Er heeft een RCT plaatsgevonden. Inclusiecriteria: CHF, NYHA 2 tot 4, stabiel, LV funcite <40% of >40 met ziekenhuisopnames wegens HF in de voorgeschiedenis, maximale therapie met ACE/ARB en betablokkers zonder medicatie veranderingen in de afgelopen 14 dagen en minimaal 80mg furosemide/24 h bij NYHA 2 of minimaal 40 mg/24h bij NYHA 3/ 4. Exclusie: Lever- en nierfunctie stoornissen, dementie en significante taalproblemen. In de interventiegroep werd een vochtbeperking opgelegd van 1,5 liter en een zoutbeperking. In de controlegroep werden deze beiden losgelaten. De zout en vochtbeperking zorgde voor meer verbetering bij patiënten, maar met name veel minder verslechtering. 51% vs 16% en 49% vs 84%).

Risico op Bias

In het artikel staat duidelijk de methodiek beschreven. Er wordt in de discussie duidelijk beschreven wat de valkuilen bij het onderzoek zijn geweest en waar verder onderzoek nodig is.

Auteurs: Lara de Bruijn (Regie Verpleegkundige Sint Antonius Ziekenhuis), Marieke Dekker (HBO verpleegkundige st. Antonius ziekenhuis)
Autorisators: Nog geen autorisators.
Studiedesign: anders.
Methode: online tool van omni cura ACADEMY
Kwaliteit: laag
Risico op Bias: niet ernstig
Methodologie

Er is een enquete met 3 vragen verzameld op een  conferentie onder verpleegkundige van verschillende disciplines en functies. De meest gebruikte interventie is het inzetten van ijssnippers en koude dranken. 

Risico op Bias

Er is een juist, en onbevoordeeld onderzoek uitgevoerd. De onderzoekspopulatie was echter klein. Er is geen onderbouwende literatuur gebruikt.

Auteurs: Lara de Bruijn (Regie Verpleegkundige Sint Antonius Ziekenhuis), Marieke Dekker (HBO verpleegkundige st. Antonius ziekenhuis)
Autorisators: Nog geen autorisators.
Studiedesign: systematic-review.
Methode: online tool van omni cura ACADEMY
Kwaliteit: gemiddeld
Risico op Bias: niet ernstig
Methodologie

Het is een Critically appraised topic vanuit het OLVG. Het gaat over de patiënt met hartfalen in het OLVG. De vraag wordt gesteld of de vochtbeperking verworpen kan worden. Er is uit literatuuronderzoek geen eenduidig antwoord gekomen.

Risico op Bias

In het artikel zijn relatief weinig wetenschappelijke bronnen gebruikt. De methodiek is goed weergegeven. Om de aanbevelingen te bekrachtigen is meer onderzoek nodig.

Auteurs: Lara de Bruijn (Regie Verpleegkundige Sint Antonius Ziekenhuis), Marieke Dekker (HBO verpleegkundige st. Antonius ziekenhuis)
Autorisators: Nog geen autorisators.
Studiedesign: systematic-review.
Methode: online tool van omni cura ACADEMY
Kwaliteit: gemiddeld
Risico op Bias: niet ernstig
Methodologie

Er is een literatuuronderzoek gedaan naar patiënten met hartfalen. Factoren welke betrekking hebben op dorst (hartfalen symptomen, hartfalen behandeling en zelfmanagement bij hartfalen). Daarnaast wordt er bekeken hoe dorst te meten bij patiënten en welke interventies in te zetten zijn.

Risico op Bias

De methode van het onderzoek staat onvoldoende weergegeven. Ook is er geen duidelijke onderzoeksvraag geformuleerd. Daardoor is het niet mogelijk om de zoekstrategie te controleren. Wel zijn er ruim voldoende artikelen gebruikt om de informatie draagkracht te geven.

De Resultaten

In de literatuur is geen interventie gevonden die de dorst bij deze patiëntencategorie volledig weg kan nemen. Er zijn wel interventies gevonden die de dorst kunnen verminderen. Deze interventies zijn met name gericht op het toepassen van kou en menthol in de mond. Het gebruik van ijssnippers is de meest voorkomende interventie door verpleegkundige (95%). Daarnaast kan het zinvol zijn om de aanmaak van speeksel te stimuleren. Dit kan door bijvoorbeeld het kauwen van kauwgom. 61% van de verpleegkundigen geeft aan deze interventie in te zetten. In onderzoek wordt aangetoond dat het kauwen van kauwgom goed kan werken tegen dorstklachten bij hartfalen en diuretica gebruik. 31% van de patienten geeft aan hier baat bij te hebben, tegenover 25%. Daarnaast gaven patienten die kauwgom kauwen de dorst klachten een lagere score op de NRS (3,7) top zichte van patienten die dit niet deden (4,5).

Het overschrijden van de vochtbeperking lijkt de dorst eerder te kunnen verergeren dan verbeteren. Er zijn geen bronnen gevonden die aangeven dat een grote hoeveelheid vocht bijdraagt aan het verbeteren van de dorst klachten.

 

Stap 4: Apply

De Conclusie

In de literatuur is geen interventie gevonden die de dorst bij deze patiëntencategorie volledig weg kan nemen. Er zijn wel interventies gevonden die de dorst kunnen verminderen. Deze interventies zijn met name gericht op het toepassen van kou en menthol in de mond. Daarnaast kan het zinvol zijn om de aanmaak van speeksel te stimuleren.

Het overschrijden van de vochtbeperking lijkt de dorst eerder te kunnen verergeren dan verbeteren. Er zijn geen bronnen gevonden die aangeven dat een grote hoeveelheid vocht bijdraagt aan het verbeteren van de dorst klachten.

 

Checklist
Conclusie is consistent met de resultaten.
Conclusie sluit aan bij de onderzoeksvraag.
Klinische expertise aantoonbaar gebruikt.
Wensen/voorkeuren van patiënt gebruikt waar mogelijk.

De Aanbeveling

Het is sterk aan te bevelen om gebruik te maken van koude temperaturen om de dorstklachten te verminderen. Denk hierbij aan het gebruik van ijssnippers of koude dranken. Menthol- smaken kunnen een vergelijkbaar resultaat boeken.

Een andere optie is om de mond meer speeksel aan te laten maken. Dit kan bijvoorbeeld door de patient kauwgom te laten kauwen. Namaak-speeksel kan ook geprobeerd worden.

Checklist
Aanbeveling komt overeen met conclusie.
Aanbeveling reflecteert zwaarte van de aanbeveling in woordgebruik.
Aanbeveling is op zichzelf staand te lezen.

Stap 5: Assess

De Aanbeveling

Om de aanbevelingen in de praktijk terug te zien, moeten ze meer onder de aandacht worden gebracht bij de verpleegkundigen. De meeste verpleegkundigen passen hun eigen interventies toe voor het verminderen van de dorstklachten. Het onder de aandacht brengen van de aanbevelingen kan via posters. Daarnaast kan het via mond-op mondreclame worden doorverteld. Een barrière die kan worden opgemerkt bij het implementeren kan de werkdruk en tijd zijn. Deze interventies kunnen meer tijd vragen omdat bijvoorbeeld ijs gehaald moet worden in de keuken. Deze kan ondervangen worden door de roomservice te attenderen op het aanbieden van ijs bij de reguliere rondes. Tevens is kauwgom niet aanwezig in het assortiment. Dit moet aan familie worden gevraagd. Als dit een barrière blijkt te zijn, kan er gekeken worden of dit aan het assortiment kan worden toegevoegd.

Checklist
Gewenste situatie omschreven.
Verwachte barrières voor implementatie omschreven.
Aanbeveling gaat over zowel gedrag als producten (protocollen etc.).

Bronvermelding

  1. Allida, S.M., Shebab, S., Inglis, S.C., Davidson, P.M., Hayward, C.S. , & Newton, P.J.. (2021) A RandomisED ControLled TrIal of ChEwing Gum to RelieVE Thirst in Chronic Heart Failure (RELIEVE-CHF) Heart, Lung and Circulation 30 516-0524.
  2. Phillipson, H., Ekman, I., Forslund, H.B. , Swedberg, K., & Schaufelberger, M.. (2013) Salt and fluid restriction is effective in patient with chronic heart failure European Journal of heart failure 15 .
  3. Allida, S.M., Inglis, C.S., Davidson, P.M., Hayward, C.S. , Shebab, S., & Newton, P.J.. (2016) A survey of views and opinions of health professionals managing thirst in chronic heart failure Contemporay Nurse .
  4. Blom, E.. (2017) Mag het een slokje meer zijn? WETENSCHAP @ OLVG verpleegkunde .
  5. Allida, S.M., Hayward, C.S., & Newton, P.J.. (2017) Thirst in heart feillure: What do we know so far? Cuurent opinion .