Facebook
Twitter
Instagram
inloggen

Wat is het effect van aromatherapie op postoperatieve pijn?

Upload 22 februari 2021.
aantal keer bekeken: 1.202
Share on facebook
Share on twitter
Share on linkedin
Share on email
Share on print
0 stemmen
vorige versie

Algemene Gegevens

Auteurs

  • Marleen Tieken

Autorisators

  • Peter Vink, EBP-expert werkzaam bij omni cura ACADEMY

Stap 1: Ask

Wat is het effect van aromatherapie op postoperatieve pijn?

Auteurs: Marleen Tieken
Autorisators: Peter Vink (EBP-expert omni cura ACADEMY)

Klinisch Scenario

Op de afdeling chirurgie is een patiënt opgenomen met een gebroken heup. Na de operatie heeft de patiënt pijn en worden medicamenten gegeven (paracetamol en opiaten). Pijnmedicatie zoals opiaten hebben nadelige bijwerkingen (obstipatie, misselijkheid, braken en droge mond). Wanneer de familie van de patiënt op bezoek komt vragen zij of aromatherapie kan worden gegeven om te zorgen voor minder pijnbeleving. Binnen het ziekenhuis wordt geen gebruik gemaakt van aromatherapie. De verpleegkundigen vragen zich af of deze niet-medicamenteuze interventie effectief kan zijn in deze setting.
Beoordeling
Maximaal 125 woorden.
Correct taalgebruik.
Onzekerheid duidelijk weergegeven.

PICO

P:volwassen patiënt die een operatie heeft ondergaan
I:standaard pijnbestrijding gecombineerd met aromatherapie
C:standaard pijnbestrijding
O:pijn (aan de hand van de VAS/ NRS).
Beoordeling
PICO sluit aan bij het klinisch scenario.
PICO is compleet.
Uitkomst is relevant voor de patiënt.
Uitkomst is neutraal geformuleerd.

Vraag

Wat is het effect van aromatherapie op postoperatieve pijn?
Beoordeling
De vraag is een voorgrondvraag.
De vraag is concreet.

Stap 2: Acquire

Wat is het effect van aromatherapie op postoperatieve pijn?

Auteurs: Marleen Tieken
Autorisators: Peter Vink (EBP-expert omni cura ACADEMY)
1: Medline (PubMed) (09-01-2021)
Filters: systematic review
'((aromatherapy) OR (aromatherapy[MeSH Terms])) AND ((pain) OR (postoperative pain[MeSH Terms]))': 37 hits, waarvan 1 geïncludeerd.

2: Cochrane Library (09-01-2021)


3: Web of Science (09-01-2021)


Beoordeling
Er is eerst gezocht naar geaggregeerd bewijsmateriaal (richtlijnen en/of systematic reviews).
Datum/periode van zoeken is vermeld.
Geaggregeerd bewijsmateriaal is (indien nodig) aangevuld met primaire studies.
Er is gezocht in relevante databanken als Cochrane Library, PubMed, Embase en/of Cinahl.
Zoektermen passen bij de PICO.

Stap 3: Appraise

Methodologie

Lakhan et al. (2016) – beoordeling door Marleen.

Auteurs: Marleen Tieken, Marleen Tieken
Autorisators: Peter Vink (EBP-expert omni cura ACADEMY)
Studiedesign:
Checklist: AMSTAR checklist
Kwaliteit: laag
Risico op bias: ernstig
Methodologie:

Deze publicatie betreft een systematic review naar de effectiviteit van aromatherapie voor de behandeling van pijn. Er is gezocht naar Engelse artikelen over aromatherapie waarbij het effect op pijn met een visueel analoge schaal (VAS) is gemeten.

Beoordeling:

De level of evidence is A1, het is een systematic review (SR) met een meta analyse. De kwaliteit is beoordeeld met de AMSTAR checklist. Het onderzoek is van matige kwaliteit, omdat de gebruikte onderzoeken onderling slecht kunnen worden vergeleken. De onderzoeksopzetten, interventies en controle groep zijn sterk variabel. variëren sterk. Daarbij wordt er ook gebruik gemaakt van kleine studie populaties.

Dimitriou et al. (2017) – beoordeling door Peter.

Auteurs: Peter Vink, Peter Vink (EBP-expert omni cura ACADEMY)
Autorisators: Nog geen autorisators.
Studiedesign:
Methode: online tool van Omni Cura Academy
Kwaliteit: hoog
Risico op bias: niet ernstig
Methodologie:

Het doel van deze systematische review is het presenteren en analyseren van de resultaten van alle gerandomiseerde gecontroleerde trials (RCTs) die de effectiviteit van AT als aanvullende behandeling van postoperatieve pijn onderzochten.

Beoordeling:

De SR is goed uitgevoerd, hoewel niet is omschreven hoe data-extractie is uitgevoerd. Van de negen geïncludeerde waren 5 beoordeeld als hoge kwaliteit en vier als lage kwaliteit, waaronder de drie RCT’s over aromatherapie bij volwassenen.

Lakhan et al. (2016) – beoordeling door Peter.

Auteurs: Peter Vink, Peter Vink (EBP-expert omni cura ACADEMY)
Autorisators: Nog geen autorisators.
Studiedesign:
Methode: online tool van Omni Cura Academy
Kwaliteit: laag
Risico op bias: ernstig
Methodologie:

Deze publicatie betreft een systematic review naar de effectiviteit van aromatherapie voor de behandeling van pijn. Er is gezocht naar Engelse artikelen over aromatherapie waarbij het effect op pijn met een visueel analoge schaal (VAS) is gemeten.

Beoordeling:

De primaire studies lijken niet beoordeeld te worden op methodologische kwaliteit, het risico op bias is daardoor hoog of op zijn minst niet in te schatten. Ook de meta-analyse lijkt niet helemaal terecht, gezien de hoge mate van zowel klinische/methodologische als statistische heterogeniteit. De kwaliteit van deze studie is daardoor laag en vooral de resultaten van de samenvattende analyse kunnen niet zomaar overgenomen worden.

Resultaten

Dimitriou et al. (2017): effect van ‘aromatherapie’ op ‘pijn’
“In een pilot RCT over de afname van een borst biopt (n=50), ervoer de interventiegroep met een gezichtsmasker van lavendelaroma significant hogere tevredenheid in pijnbestrijding dan de controle groep (gezichtsmasker zonder olie). In deze studie werd geen significant effect in de pijnscores gemeten. Twee RCT’s over inhalatie lavendel olie bij vrouwen na een keizersnede met spinale anesthesie gaf een statistsch significant snellere daling van pijn na 3, 4, 8 en 16 uur postoperatief bij de interventiegroep. “
Lakhan et al. (2016): effect van ‘aromatherapie’ op ‘pijn’
“In de meta-analyse werden drie studies meegenomen over het omgaan met postoperatieve pijn en negen studies keken naar pijn bij niet-chirurgische procedures. Een significant positief effect bij aromatherapie bij postoperatieve pijn werd gevonden (SMD=1,79; 95%CI: -2,08, -1,51; p 0,0001) ten aanzien van de controle groep. De heterogeniteit was hoog (I2 = 97,8). De aanbeveling vanuit de studie is dat aromatherapie voordelig is in de behandeling van pijn wanneer dit gecombineerd wordt met standaard pijnbestrijding. Het is namelijk goedkoop en heeft weinig bijwerkingen. Door de kleine steekproef is echter meer onderzoek nodig.”

Stap 4: Apply

Conclusie

De gevonden evidence suggereert dat aromatherapie voordelig is in de behandeling van pijn wanneer dit gecombineerd wordt met standaard pijnbestrijding. De steekproeven zijn echter klein en de methodologische kwaliteit van de primaire studies is laag. Het resultaat van de studies is in hoge mate heterogeen. De geïncludeerde studies gebruiken onder meer verschillende methoden van aromatherapie en de controle therapieën zijn inconsistent waardoor deze moeilijk te vergelijken zijn. De studies die zijn geïncludeerd zijn uitgevoerd in niet-westerse landen en voornamelijk onder vrouwen. Verschil in culturele normen en individuele voorkeur kunnen de resultaten beïnvloed hebben en zal verder onderzocht moeten voor generaliseerbaarheid in een Nederlandse context. Dit maakt een JBI aanbeveling van Grade B: een zwakke aanbeveling. Het is echter een goedkope interventie zonder bijwerkingen en kan daarom overwogen worden in overleg met de patiënt.

Aanbeveling

Gebruik aromatherapie niet standaard bij postoperatieve patiënten, maar biedt de optie aan voor patiënten die hier uit eigen ervaring of verwachting baat bij heeft.

Stap 5: Assess

Toepassing in de Praktijk

Voor het gebruik van aromatherapie middels inhalatie moet zorgvuldig overwogen worden of er een risico bestaat op infectieverspreiding middels aureolen. Een minder risicovolle variant is gebruik van essentiële oliën onder de neus. De keuze voor deze interventie is afhankelijk van geld, de patiënten populatie en mogelijke hygiënemaatregelen. Daarnaast is deze interventie afhankelijk van de implementatie van gedeelde besluitvorming onder verpleegkundig personeel. Zij moeten zich bewust zijn van de mogelijkheden, de verschillende wensen en voorkeuren van patiënten en hier een adequaat advies over geven. Ten aanzien van aromatherapie is het belangrijk dat de juiste nuance wordt gegeven over de effectiviteit: het kan helpen, maar de bewijskracht hiervoor is laag.

Bronvermelding

  1. Lakhan, SE, Sheafer, H, & Tepper, D. (2016) The Effectiveness of Aromatherapy in Reducing Pain: A Systematic Review and Meta-Analysis. Pain research and treatment 2016 8158693.
  2. Dimitriou, V, Mavridou, P, Manataki, A, & Damigos, D. (2017) The Use of Aromatherapy for Postoperative Pain Management: A Systematic Review of Randomized Controlled Trials. Journal of perianesthesia nursing : official journal of the American Society of PeriAnesthesia Nurses 32(6), 530-541.
De CAT databank is een product van Omni Cura Academy, het leerplatform voor evidence based practice.

Let op: inloggen is niet mogelijk in de oude browser Internet Explorer! Gebruik Microsoft Edge, Google Chrome, Firefox of Safari.

Op alle afbeeldingen, teksten, videos en interactieve elementen op deze site berust auteursrecht. 

KVK: 61627690

Hulp nodig?

Op zoek naar een EBP-expert om te helpen met het formuleren van een goede vraag? Vraag om advies bij”Kennis Netwerk Evidence-Based Practice” op LinkedIn!

Linkedin

Zelf meer leren?

E-learning

Heb je nog niet eerder een klinische onzekerheid omgezet in een goede (beantwoordbare) onderzoeksvraag? Volg dan onze e-learning ‘EBP Stap 1: Vragen’.
Met behulp van video’s, oefeningen én een eindopdracht met feedback van onze docent leer je een goede vraag te stellen die in de databank direct gebruikt kan worden!

bekijk e-learning

Webinar PICO Perfectie

Van een Klinisch Scenario naar een Beantwoordbare Vraag, dat kan niet zo moelijk zijn toch? Helaas, was dat maar waar. Het maken van een PICO is soms best lastig, vooral als de klinische onzekerheid net niet past binnen het domein ‘therapie’. In dit webinar bespreken we de opbouw van de PICO, de verschillende domeinen (PICO+) en kijken we naar het allermoeilijkste onderdeel: de O.

bekijk webinar

Hulp nodig?

Op zoek naar een EBP-expert om te helpen met het maken van een goede zoekstrategie? Vraag om advies bij”Kennis Netwerk Evidence-Based Practice” op LinkedIn!

Linkedin

Zelf meer leren?

E-learning

Heb je nog niet eerder een zoekstrategie gebouwd? Volg dan onze e-learning ‘EBP Stap 2: Zoeken – de basis’, ‘EBP Stap 2: Zoeken in PubMed’ of ‘EBP Stap 2: Zoeken in Cochrane Library’.
Met behulp van video’s, oefeningen én een eindopdracht met feedback van onze docent leer je een goede vraag te stellen die in de databank direct gebruikt kan worden!

bekijk e-learning

Het Prachtige PubMed

PubMed heeft haar nieuwe lay-out definitief online gezet, wat een verademing! Wil je even weten waar alles nu zit? Volg dan onze webinar met een korte rondleiding door het nieuwe systeem.

bekijk webinar

Hulp nodig?

Op zoek naar een EBP-expert om te helpen met het beoordelen van een publicatie? Vraag om advies bij”Kennis Netwerk Evidence-Based Practice” op LinkedIn!

Linkedin

Zelf meer leren?

Heb je nog niet eerder een publicatie beoordeeld op methodologische kwaliteit? Of wil je je kennis weer wat opfrissen? Bij Omni Cura Academy hebben we verschillende e-learnings beschikbaar, zowel over het basisprincipe als de beoordeling van specifieke studiedesigns. 

bekijk e-learning