Het continu dragen van een uniform in de wijkverpleging en het risico op kruisbesmetting.
Upload 1 december 2019.
Haun et al.(1) includeerden studies vanaf 1996 tot februari 2015. In 8 van de 72 studies wordt de uniformjas van zorgverleners onderzocht, daarnaast wordt onder meer gekeken naar stethoscopen (24 studies), mobiele telefoons en andere digitale apparaten (28 studies). Micro-organismen worden bij 6%-32% (S. aureus), 0%-16% (MRSA) en 26%-42% (pathogene gramnegatieve staven) van de observaties aangetroffen op uniformjassen. Er blijkt veel variantie te zijn in de plaats van microorganismen op de jas en deze blijken niet altijd terug te herleiden naar een besmettingshaard omdat zij genetisch niet verwant zijn. Een direct verband tussen besmetting van uniformen en kruisbesmetting van cliënten wordt in de opgenomen studies niet gevonden. Wilson et al.² zochten in de periode tussen 1966 en december 2005, includeerden 24 studies en
beoordeelden deze op methodische kwaliteit. Twee van de geïncludeerde studies komen ook voor in de review van Haun et al.(1). Zeven observationele studies zijn gericht op uniformen van verpleegkundigen en onderzoeken de besmetting daarvan met micro-organismen. Deze onderzoeken wijzen uit dat de uniformen wel besmet raken met micro-organismen en dat circa één derde daarvan afkomstig is van de drager van het uniform zelf. De herkomst van de overige microorganismen wordt toegeschreven aan de omgeving en cliënten. Een overdracht van pathogene micro-organismen van het uniform naar een cliënt tijdens regulier zorgcontact (zonder indicatie voor beschermende kleding) wordt in geen van de onderzoeken aangetoond. Onder de taille wordt naar verhouding vaker een besmetting aangetroffen. Na het uitvoeren van handelingen met een verhoogd risico op besmetting, bijvoorbeeld wondverzorging is de besmetting het grootst.
Studies in deze SR bevestigen dat het dragen van beschermende kleding tijdens deze laatste handelingen besmetting van het uniform minimaliseert.
De verspreiding van micro-organismen via het uniform van een wijkverpleegkundige naar diens omgeving of andere cliënten is niet aannemelijk gemaakt. Het uniform blijkt, behalve bij risicovolle handelingen, nauwelijks besmet te worden met pathogene micro-organismen. Het risico op besmetting van de eigen omgeving van de zorgverlener met pathogene micro-organismen wordt geminimaliseerd door het gebruik van beschermende kleding over het uniform. Het uittrekken van het uniform tussen
twee zorgmomenten ter preventie van de verspreiding van micro-organismen is waarschijnlijk niet zinvol. Het dragen van beschermende kleding tijdens verpleegkundige handelingen waarbij een groot risico op overdracht van micro-organismen bestaat verdient wel aandacht.
• Verspreiding van micro-organismen via het uniform van zorgverleners in de wijk is niet
aannemelijk. Het gebruik van beschermende kleding wordt wél aanbevolen.
• Niveau van bewijs: B
De uitkomst van deze CAT wordt voorgelegd aan de interne werkgroep Infectie Preventie. Daarnaast wordt beargumenteerd dat herkenbaarheid van de zorgverlener in de wijk en aan de deur van de cliënt belangrijk gevonden wordt. Zorgverleners in de wijk geven aan zich tijdens een route veiliger te voelen met het uniform aan. Tijdens overlegsituaties en bijscholingen wordt het dragen van het uniform niet altijd gewaardeerd door collega’s onderling. De opvattingen van cliënten over het wel of niet dragen van het uniform tussen zorgmomenten bij verschillende cliënten kan nog worden onderzocht. Om na te gaan of wijkverpleegkundigen beschermende kleding dragen wanneer daarvoor een indicatie is, wordt als onderzoeksonderwerp voorgedragen als afstudeeronderwerp voor studenten HBO Verpleegkunde.