Kauwgom kauwen als interventie tegen een postoperatieve ileus bij darmkanker operaties.
Upload 27 september 2021.
Auteurs
Autorisators
Niet ingevuld.
Checklist: beoordelingsformulier onmi cura academy
Het betreft een RCT met 64 patiënten random zijn ingedeeld in twee groepen. Eisen voor inclusie waren patiënten ouder dan achttien jaar en geopereerd aan darmkanker via een laparoscopie. Patiënten die een spoedoperatie ondergingen, een stoma kregen of naar de intensive care moesten, werden niet betrokken in deze studie. De onderzoeksmethode staat duidelijk weergegeven en is goed te herleiden. Tijdens deze studie heeft de interventiegroep elke vier uur vijftien minuten kauwgom moeten kauwen vanaf dag 1 na de operatie tot ontslag. De primaire effectmaten waren tijd tot eerste flatus, aanwezigheid ileus en opnameduur.
Er is een laag risico op Bias. Vanwege een kleine hoeveelheid patiënten betrokken bij deze studie, wordt de kwaliteit van dit RCT als matig beschouwt.
Kobayashi et all (2015). Studiedesign: randomized controlled trial
In deze studie zijn de patiënten random ingedeeld in de interventie groep (N=25) en de controlegroep (N=23). Vier patiënten van de interventie groep zijn uitgevallen en één patiënt van de controlegroep vanwege complicaties zoals een maagbloeding, cardiale infectie en incorrect uitgevoerde test. De resultaten van de eerste effectmaten waren als volgt: De tijd tot eerste flatus was in de interventiegroep later dan in de controlegroep (53 vs. 49 H p= 0.481). De tijd tot eerste defecatie was wel eerder in de interventiegroep dan in de controlegroep (94 vs 109 H p= 0.234). De opnameduur was in de interventiegroep langer dan in de controlegroep (26,3 vs. 21,2 p= 0.114). De studie geeft aan wanneer de patiënten met complicaties niet meegenomen worden in de resultaten, de tijd tot eerste flatus en defecatie korter was in de interventiegroep dan in de controlegroep echter geven ze wel aan dat er meer patiënten nodig zijn om het effect te bewijzen.
Sammut et all (2020). Studiedesign: review
In deze studie zijn drie RCT’s en drie andere SR’s geïncludeerd. Uit de SR’s kwam dat kauwgom kauwen een positief effect heeft op het verkorten van de tijd voor de eerste flatus en het verkorten van de opnameduur.
Uit de drie RCT’s kwam naar voren dat kauwgom kauwen de tijd tot peristaltiek van de darmen verkorte, daarmee de opname duur verkort. Eén RCT vond geen verschil in de interventiegroep en controlegroep.
Shum et all (2016). Studiedesign: randomized controlled trial
In deze studie zijn 82 patiënten geïncludeerd, daarvan met aanleggen stoma (N=37) en zonder stoma (N=45). De patiënten zijn blind verdeeld in een interventie groep en controlegroep. Aanleggen stoma groep: interventie groep (N=19) en controlegroep (N=18). Patiënten zonder stoma: interventiegroep (N=22) en controlegroep (=23). Uit de analyse kwam geen verschil tussen de twee groepen (met of zonder stoma). De resultaten van de eerste effectmaten waren als volgt:
De tijd tot eerste flatus na operatie was significant korter in de interventiegroep (18 vs. 34 H; P= 0.007). De tijd tot eerste defecatie was ook korter (19 vs. 44 H; P= 0.001). Patiënten in de interventiegroep hadden eerder een hongergevoel. De opnameduur verschilde niet tussen de interventiegroep en controlegroep.
Vergara Fernandez et all (2017). Studiedesign: randomized controlled trial
In deze studie zijn 64 patiënten opgedeeld in een interventiegroep (N=32) en controlegroep (N=32). De resultaten van de eerste effectmaten waren als volgt: In de interventietroep hadden 30 patiënten binnen 48 uur de eerste flatus en in de controlegroep 20 patiënten (94 vs. 63%; P= 0.002).
Een postoperatieve ileus werd gediagnostiseerd bij twee patiënten in de interventiegroep en zeven patiënten in de controlegroep (6.0 vs. 21,8%; P=0.006).
De opnameduur in de interventiegroep was korter dan in de controlegroep (7 ± 5 vs. 9± 5 dagen; P= 0.26)
Uit bovenstaande resultaten kan voorzichtig worden geconcludeerd dat postoperatief kauwgom kauwen kan bijdragen aan het verkleinen van het risico op een ileus. Bij alle gebruikte studies was tijd tot eerste flatus een primaire effectmaat. Wanneer er flatus aanwezig is betekend dit dat er darmperistaltiek is, het risico op een ileus is dan zeer klein. Zodra er defecatie optreedt is dit risico nog kleiner. Alle gebruikte studies zijn van matige kwaliteit daarom kan het niet hard geconcludeerd worden.
Ondanks dat duidelijke effectiviteit niet hard geconcludeerd kan worden beveelt elke studie wel de interventie aan omdat het minimaal invasief/belastend is voor de patiënt en goedkoop. De duur van het kauwgom kauwen verschilt van drie keer daags een kwartier naar elke 4 uur 5 minuten. Als professional wordt kauwgom kauwen niet gezien als belastend voor de patiënt omdat het kauwgom kauwen weinig tot geen inspanning kost en kan worden uitgevoerd tijdens andere bezigheden.
Het is voorzichtig aan te bevelen om de interventie postoperatief kauwgom kauwen bij darmoperaties in te voeren om daarmee het risico op een postoperatieve ileus te verkleinen. Drie keer daags 15 tot 30 minuten per dag kauwgom kauwen van dag 1 na de operatie tot de dag van ontslag.
Elke patiënt die geopereerd wordt aan darmkanker komt hiervoor in aanmerking.
Bij het inzetten van de interventie moet er per patiënt worden gekeken of het haalbaar is voor de patiënt. Wanneer de interventie niet uitgevoerd kan worden is dit niet ernstig nadelig voor de behandeling. Er zijn ook geen grote risico’s aan verbonden.
Om de interventie postoperatief kauwgom kauwen te implementeren zijn er nog een aantal stappen noodzakelijk. Er moet in gesprek worden gegaan met de chirurgen om deze interventie op te nemen in hun behandelplan. Vervolgens moet er contact worden opgenomen met de eigenaar van de protocollen om de protocollen aan te passen. Verder moet er met de logistieke dienst en inkoop afspraken worden gemaakt over het leveren van de kauwgom. Wanneer bovenstaande stappen in gang zijn gezet moet het personeel op de betreffende afdeling geschoold worden in de nieuwe interventie. Dit kan doormiddel van meerdere klinische lessen geven, de CAT en het nieuwe protocol te verspreiden.