Bevorderen van therapietrouw bij kinderen.

Upload 1 mei 2016.

Inhoud

Basisgegevens

Auteurs

  • redactie

Autorisators
Nog geen autorisators.

Stap 1: Ask

Klinisch Scenario

Op de afdeling Tieners van het Emma Kinderziekenhuis worden regelmatig patiënten (her)opgenomen met gezondheidsproblemen, die mogelijk voorkomen hadden kunnen worden met een betere therapietrouw. Verpleegkundigen merken bijv. dat de patiënten medicatie niet goed gebruiken of zich niet houden aan noodzakelijke leefregels. In veel gevallen betreft het chronisch zieke tieners. De vraag doet zich voor welke interventies bewezen effectief zijn om therapietrouw te bevorderen bij patiënten in de leeftijd van 12 tot 18 jaar.

PICO

  • P: Patiënten in de leeftijd van 12 tot 18 jaar
  • I: Interventies om therapietrouw te bevorderen
  • C: Huidige zorg
  • O: Juist gebruik van medicatie en opvolgen van leefregels

De Vraag

Stap 2: Acquire

Tabel van Terminologie

Niet ingevuld.

Zoekacties

Search: PubMed, Cochrane, TRIP en Researchgate. Zoektermen: adolescent, teenager, patient, (non) compliance, (non) adherence, effective interventions, medication, precept, prescript, activities of daily living. Resultaten: 2 systematic reviews (SR) [1,2].

Geïncludeerde Studies

    1. Dean JA, Walters J, Hall A. A systematic review of interventions to enhance medication adherence in children adolescents with chronic illness. Arch Dis Child 2010;95:717–723. 2. Salema M, Elliott RA, Glazebrook C. A systematic review of adherence-enhancing interventions in adolescents taking long-term medicines. Journal of Adolescent Health 2011 Oct;49;455– 466.
    string(4) "hold"

    Stap 3: Appraise

    De Methodologie

    Methode van onderzoek:
    De SR van Dean et al. [1]
    includeert 17 studies waarin interventies om therapietrouw te bevorderen worden
    vergeleken met standaard zorg. Van deze 17 studies waren 2 gerandomiseerde studies. De kwaliteit van
    de studies is matig. Alle kinderen tot 18 jaar, die >1 maand medicatie gebruiken, zijn meegenomen; er
    wordt in de SR geen onderscheid gemaakt tussen leeftijdsgroepen. Meta-analyse was niet mogelijk door
    de heterogeniteit van de studies. De SR is redelijk uitgevoerd. Vraagstelling, zoekactie, selectieprocedure,
    data-extractie, en heterogeniteit zijn duidelijk omschreven. Het is echter niet duidelijk of 2 onderzoekers
    onafhankelijk de studie procedures hebben uitgevoerd. Ook zijn de kenmerken van de oorspronkelijke
    onderzoeken summier beschreven.
    De SR van Salema et al.²
    includeerde ook 17 studies, allemaal van matige kwaliteit. In deze studies werd
    specifiek gekeken naar patiënten van 10 tot 18 jaar, die langdurig medicatie gebruiken. De studies zijn
    zeer heterogeen m.b.t. patiënten, de bestudeerde interventies, de wijze waarop therapietrouw wordt
    vastgesteld en de duur van de follow-up. De SR is goed uitgevoerd.

    De Resultaten

    Dean et al. [1] beschrijft 7 studies die educatieve interventies bestuderen. Educatieve interventies hielden
    in: het verschaffen van mondelinge of schriftelijke informatie over het ziektebeeld, de motivering voor
    behandeling en het nadrukken van de voordelen van therapietrouw. Eén studie beschrijft een significant
    effect van educatie per telefoon (Odds Ratio (OR) 4.4, 95% betrouwbaarheidsinterval (BI) 2.09 tot 9.59),
    van educatie tijdens huisbezoek (OR 7.02, 95% BI 2.97 tot 16.55) en van educatie tijdens een ziekenhuis bezoek (OR 2.29, 95% BI 1.18 tot 4.49). Een tweede studie geeft aan dat educatie tijdens thuisbezoeken
    effectiever is dan educatie tijdens een controlebezoek in het ziekenhuis (p=0.002). In de andere
    onderzoeken leidde de educatieve interventie niet tot een significante verbetering van de therapietrouw.
    Verder beschrijft Dean et al. 1 studie over gedragsinterventies, met een significante verbetering van
    het aantal juist ingenomen geneesmiddelen (p=0.005). De meeste studies uit de SR van Dean et al. [1]
    bestuderen een combinatie van interventies: educatie in combinatie met gedragsinterventies (6 studies)
    en educatie in combinatie met psychologische ondersteuning, zoals bijv. stress management (3 studies).
    De resultaten van deze studies zijn tegenstrijdig.
    De SR van Salema et al.²
    beschrijft een breed scala aan interventies, die worden vergeleken met de
    standaard behandeling. Een aantal voorbeelden van interventies zijn educatie, vaardigheidstraining,
    stress management, e-health (sms-en) en behavioral family systems therapy. Van de 41 vergelijkingen,
    die in deze 17 studies worden gepresenteerd, zijn er 28 niet statistisch significant. Wel effectieve
    interventies zijn: educatie in een asthma kliniek (p<0.01), SMS-berichten om de inname van medicatie te bevorderen (p=0.04), behavioral family systems therapy (p<0.05), coaching (p<0.05) en inspraak in het medicatiebeleid (p=0.01).

    Stap 4: Apply

    De Conclusie

    Verschillende studies hebben interventies bestudeerd, die therapietrouw zouden kunnen bevorderen.
    Deze studies zijn van matige kwaliteit. Ook is er een grote heterogeniteit in interventies en de resultaten
    zijn niet eenduidig. Met enige voorzichtigheid kan gezegd worden dat de volgende interventies de
    therapietrouw bevorderen: educatie, SMS-berichten, behavioral family systems therapy, coaching en
    inspraak in het medicatiebeleid.

    De Aanbeveling

    • Wij doen de aanbeveling om implementatie van de volgende interventies te overwegen: educatie van
    de patiënt, SMS-berichten, behavioral family systems therapy, coaching en inspraak van de patiënt in
    het medicatiebeleid.
    • Niveau van bewijs: B

    Stap 5: Assess

    De Aanbeveling

    Op de afdeling zal worden besproken welke interventies kunnen worden geïmplementeerd. Daarbij zal worden meegewogen wat de belasting is voor de patiënten en voor de organisatie.