Bevorderen van therapietrouw bij kinderen.

Upload 1 mei 2016.

Let op!

Deze CAT is verouderd. Het is daarom mogelijk dat de conclusie en aanbeveling niet langer up-to-date zijn. 

Help mee met het up-to-date houden van de CAT’s!

Algemene Gegevens

AuteursVeerle Wille, Marlies Garnaat en Annemieke Holtmanns

Autorisators
Nog geen autorisators.

Stap 1: Ask

Stap 2: Acquire

Stap 3: Appraise

De Methodologie

Methode van onderzoek:
De SR van Dean et al. [1]
includeert 17 studies waarin interventies om therapietrouw te bevorderen worden
vergeleken met standaard zorg. Van deze 17 studies waren 2 gerandomiseerde studies. De kwaliteit van
de studies is matig. Alle kinderen tot 18 jaar, die >1 maand medicatie gebruiken, zijn meegenomen; er
wordt in de SR geen onderscheid gemaakt tussen leeftijdsgroepen. Meta-analyse was niet mogelijk door
de heterogeniteit van de studies. De SR is redelijk uitgevoerd. Vraagstelling, zoekactie, selectieprocedure,
data-extractie, en heterogeniteit zijn duidelijk omschreven. Het is echter niet duidelijk of 2 onderzoekers
onafhankelijk de studie procedures hebben uitgevoerd. Ook zijn de kenmerken van de oorspronkelijke
onderzoeken summier beschreven.
De SR van Salema et al.²
includeerde ook 17 studies, allemaal van matige kwaliteit. In deze studies werd
specifiek gekeken naar patiënten van 10 tot 18 jaar, die langdurig medicatie gebruiken. De studies zijn
zeer heterogeen m.b.t. patiënten, de bestudeerde interventies, de wijze waarop therapietrouw wordt
vastgesteld en de duur van de follow-up. De SR is goed uitgevoerd.

De Resultaten

Dean et al. [1] beschrijft 7 studies die educatieve interventies bestuderen. Educatieve interventies hielden
in: het verschaffen van mondelinge of schriftelijke informatie over het ziektebeeld, de motivering voor
behandeling en het nadrukken van de voordelen van therapietrouw. Eén studie beschrijft een significant
effect van educatie per telefoon (Odds Ratio (OR) 4.4, 95% betrouwbaarheidsinterval (BI) 2.09 tot 9.59),
van educatie tijdens huisbezoek (OR 7.02, 95% BI 2.97 tot 16.55) en van educatie tijdens een ziekenhuis bezoek (OR 2.29, 95% BI 1.18 tot 4.49). Een tweede studie geeft aan dat educatie tijdens thuisbezoeken
effectiever is dan educatie tijdens een controlebezoek in het ziekenhuis (p=0.002). In de andere
onderzoeken leidde de educatieve interventie niet tot een significante verbetering van de therapietrouw.
Verder beschrijft Dean et al. 1 studie over gedragsinterventies, met een significante verbetering van
het aantal juist ingenomen geneesmiddelen (p=0.005). De meeste studies uit de SR van Dean et al. [1]
bestuderen een combinatie van interventies: educatie in combinatie met gedragsinterventies (6 studies)
en educatie in combinatie met psychologische ondersteuning, zoals bijv. stress management (3 studies).
De resultaten van deze studies zijn tegenstrijdig.
De SR van Salema et al.²
beschrijft een breed scala aan interventies, die worden vergeleken met de
standaard behandeling. Een aantal voorbeelden van interventies zijn educatie, vaardigheidstraining,
stress management, e-health (sms-en) en behavioral family systems therapy. Van de 41 vergelijkingen,
die in deze 17 studies worden gepresenteerd, zijn er 28 niet statistisch significant. Wel effectieve
interventies zijn: educatie in een asthma kliniek (p<0.01), SMS-berichten om de inname van medicatie te bevorderen (p=0.04), behavioral family systems therapy (p<0.05), coaching (p<0.05) en inspraak in het medicatiebeleid (p=0.01).

Stap 4: Apply

De Conclusie

Verschillende studies hebben interventies bestudeerd, die therapietrouw zouden kunnen bevorderen.
Deze studies zijn van matige kwaliteit. Ook is er een grote heterogeniteit in interventies en de resultaten
zijn niet eenduidig. Met enige voorzichtigheid kan gezegd worden dat de volgende interventies de
therapietrouw bevorderen: educatie, SMS-berichten, behavioral family systems therapy, coaching en
inspraak in het medicatiebeleid.

Checklist
Nog niet beoordeeld.

De Aanbeveling

• Wij doen de aanbeveling om implementatie van de volgende interventies te overwegen: educatie van
de patiënt, SMS-berichten, behavioral family systems therapy, coaching en inspraak van de patiënt in
het medicatiebeleid.
• Niveau van bewijs: B

Checklist
Nog niet beoordeeld.

Stap 5: Assess

De Aanbeveling

Op de afdeling zal worden besproken welke interventies kunnen worden geïmplementeerd. Daarbij zal worden meegewogen wat de belasting is voor de patiënten en voor de organisatie.

Checklist
Nog niet beoordeeld.

Bronvermelding

    1. Dean JA, Walters J, Hall A. A systematic review of interventions to enhance medication adherence in children adolescents with chronic illness. Arch Dis Child 2010;95:717–723. 2. Salema M, Elliott RA, Glazebrook C. A systematic review of adherence-enhancing interventions in adolescents taking long-term medicines. Journal of Adolescent Health 2011 Oct;49;455– 466.