Het schoonmaken van een primair gesloten wond.

Upload 1 juni 2010.

Let op!

Deze CAT is verouderd. Het is daarom mogelijk dat de conclusie en aanbeveling niet langer up-to-date zijn.

Help mee met het up-to-date houden van de CAT’s!

Algemene Gegevens

AuteursVera Aberkrom en Lisette Nieuwenhuis

Autorisators
Nog geen autorisators.

Stap 1: Ask

AuteursVera Aberkrom en Lisette Nieuwenhuis:

Autorisators: Nog geen autorisators.

Klinisch Scenario

Je verzorgt een patiënt die vijf dagen geleden is geopereerd. De patiënt heeft drie wondjes welke primair gesloten zijn, één daarvan lekt nog wat sereus vocht, één is nog wat bloederig, terwijl de derde al helemaal droog is. Je vraagt je af of je de wondjes moet schoonmaken en welke schoonmaakoplossing je daar het beste voor kunt gebruiken. Je vraagt het aan collega’s maar je krijgt verschillende adviezen, zoals schoonmaken met chloorhexidine, NaCl 0,9% of kraanwater tot zelfs niets doen.

PICO

P: Patiënt met primair gesloten wond
I: Wondverzorging met alcohol / chloorhexidine / NaCl 0,9%
C: Wondverzorging met water / geen wondverzorging
O: Wondinfectie, wondgenezing

De Vraag

Stap 2: Acquire

AuteursVera Aberkrom en Lisette Nieuwenhuis:

Autorisators: Nog geen autorisators.

Zoekstrategie

Search: National Guideline Clearinghouse, GAIN (Guidelines and Audit Implementation Network), NICE, SIGN, NHS national library of guidelines, Cochrane Library, Joanna Briggs Library of Systematic Reviews, Pubmed, Cinahl, Embase, LEVV, CBO, V&VN, Oncoline, Pallialine, artsennet en van Zuiden Communication BV. Zoektermen: surgical wound infection, wound and injuries, surgical wound, postoperative patient, woundcare, wound care, solution, saline, sodium chloride, alcohol, ethanol, chlorhexidine, antiseptic, water, tapwater, tap water, wound cleansing, wound cleaning, postoperative care, surgical wound dehiscence en wound healing. Resultaten: 2 systematic reviews (SR) [1],[2]

Stap 3: Appraise

De Methodologie

De SR van Fernandez en Griffiths [1] is voor het laatst geupdate in 2010. De SR is beoordeeld door middel van formulier van de Cochrane Collaboration, waaruit bleek dat deze geheel volgens de eisen van een goede SR is uitgevoerd. Echter de onderliggende elf RCT ‘s zijn methodologisch niet erg sterk doordat vaak gebruik gemaakt werd van een quasi-random design. Tevens zijn ze niet volgens de huidige standaard gerapporteerd, zoals staat beschreven in het CONSORT statement. In vier van de elf RCTs zijn patiënten met primair gesloten chirurgische wonden onderzocht. In de resterende zeven RCTs werden voornamelijk acute wonden onderzocht (zes maal), in twee daarvan werden de
wonden primair gesloten. De SR van het Joanna Briggs Institute [2] geeft vergelijkbare informatie als de SR van Fernandez en Griffiths [1] over het schoonmaken van primair gesloten wonden. Deze SR geeft alleen de resultaten weer, waardoor de methodologie niet te beoordelen is. Om deze reden is de informatie uit deze SR niet toegevoegd.

De Resultaten

In de SR van Fernandez en Griffiths [1] worden verschillende vergelijkingen gemaakt, waarbij wordt gekeken naar de verschillen in het aantal wondinfecties en in wondgenezing. Voor de vergelijking kraanwater versus niet schoonmaken voor primair gesloten chirurgische wonden werd in drie RCTs geen significant verschil gevonden in het aantal wondinfecties (Relatief Risico (RR) 1.06, 95% Betrouwbaarheidsinterval (BI) 0.07 tot 16.50). Wondgenezing werd in twee RCTs onderzocht en ook daarvoor werd geen significant verschil gevonden (RR 1.26, 95% BI 0.18 tot 8.66). Voor de vergelijking kraanwater versus NaCl 0,9% waren resultaten uit drie RCTs over patiënten met acute wonden beschikbaar, waarvan in twee RCT’s de wonden primair werden gesloten. Er werden significant minder infecties gevonden bij gebruik van kraanwater (RR 0.63, 95% BI 0.40 tot 0.99). Dit geeft een relatief risico reductie op wondinfectie van 37% wanneer een wond wordt schoongemaakt met kraanwater. Wondgenezing was niet onderzocht.

Stap 4: Apply

De Conclusie

Gebaseerd op bovenstaande resultaten kan gesteld worden dat het gebruik van kraanwater voor het schoonmaken van primair gesloten wonden het risico op wondinfectie niet zal vergroten. Tevens wordt de wondgenezing niet nadelig beïnvloedt indien een primair gesloten wond helemaal niet gereinigd wordt. Het is dus veilig om wonden het standaard reinigen van een primair gesloten wond af te schaffen. Indien wondreiniging i.v.m. bloedverlies of lekkage toch nodig is kan kraanwater gebruikt worden. Het kraanwater in Nederland is namelijk van goede kwaliteit en kraanwater in ziekenhuizen voldoen aan nog strengere kwaliteitseisen. Tevens is het gebruik van kraanwater goedkoper dan het gebruik van steriele soluties of antiseptica.

Checklist

Nog niet beoordeeld.

De Aanbeveling

• Een primair gesloten wond hoeft niet schoongemaakt te worden.
• Indien een wond vies is door nalekken of bloeden, kan een primair gesloten wond het beste worden schoongemaakt met kraanwater.
• Niveau van evidence: A1.

Checklist

Nog niet beoordeeld.

Stap 5: Assess

De Aanbeveling

Binnen de chirurgische afdelingen van het AMC bestaat op dit moment nog variatie in het wel of niet schoonmaken van ongecompliceerde primair gesloten wonden. Verpleegkundigen hebben te horen gekregen dat ze deze wonden niet meer standaard hoeven te reinigen. Indien reiniging nodig is, kunnen ze volstaan met kraanwater. Nader onderzoek zal moeten uitwijzen in hoeverre de variatie in wondreiniging zal verminderen.

Checklist

Nog niet beoordeeld.

Bronvermelding

1. Fernandez R, Griffiths R. Water for wound cleansing (review); Cochrane Database of Systematic Reviews 2010. Geraadpleegd op 24-05-2010, via: http://www.thecochranelibrary.com/view/0/index.html 2. Joanna Briggs Institute. Solutions, techniques and pressure in wound cleansing; 2006. Geraadpleegd op 25-05-2010, via: www.joannabriggs.edu.au