Hoe kom je in de thuissituatie bij een oudere patiënt (75+) bij het opvangen van urine tot de meest betrouwbare uitslag voor het vaststellen of uitsluiten van een urineweginfectie?

Upload 2 december 2020.

Inhoud

Basisgegevens

Auteurs

  • Jelle Reijngoudt, Docent-onderzoeker werkzaam bij Fontys Hogeschool

Autorisators
Nog geen autorisators.

Stap 1: Ask

Klinisch Scenario

In de wijkverpleging wordt met enige regelmaat een monster van urine opgevangen in de thuissituatie. Er is in de thuissituatie geen pospoeler of andere hulpmiddel aanwezig om dit steriel en hygiënisch uit te voeren. De monsterafname wordt uitgevoerd om een urineweginfectie (UWI) uit te sluiten, dan wel te bevestigen. Een foutief afgenomen monster kan leiden tot vals positieve resultaten. Wanneer een urineweginfectie niet wordt gediagnostiseerd of wanneer de behandeling hiervan uitgesteld wordt, kan dit leiden tot een klinische verslechtering of langdurige nierbeschadiging (Detweiler, Mayers, Fletcher, 2015). Er is momenteel geen eenduidige richtlijn beschikbaar over de monsterverzameling in de thuissituatie. Wel zijn er richtlijnen en protocollen beschikbaar rondom dit thema in de intramurale of ziekenhuissetting. Deze voldoen echter niet voor de wijkverpleging.

PICO

  • P: de thuiswonende oudere (75+)
  • I: opvangen urine niet-steriel
  • C:
  • O: Betrouwbare uitslag urinesediment

De Vraag

Hoe kom je in de thuissituatie bij een oudere patiënt (75+) bij het opvangen van urine tot de meest betrouwbare uitslag voor het vaststellen of uitsluiten van een urineweginfectie?

Stap 2: Acquire

Tabel van Terminologie

Niet ingevuld.

Zoekacties

Het is een kwalitatief onderzoek. De informatie is verzameld door literatuuronderzoek, waardoor het deskresearch is. Om specifiek te zoeken naar literatuur die aansluit bij de onderzoeksvraag, is er gebruik gemaakt van zoekwoorden en limieten. De data is geanalyseerd door het met elkaar te vergelijken, wat zegt het ene onderzoek en wat het andere. Er is gekeken naar de resultaten van de literatuur, de uitkomsten die het meest voorkwamen zijn gebruikt in dit onderzoek. Daarnaast is informatie geïnterpreteerd door 2 onafhankelijke personen. Er is gekeken naar de huidige protocollen en richtlijnen binnen Zorg in Oktober. Dit is gedaan om te kijken of de zoekvraag in de huidige protocollen en richtlijnen beantwoord werd. De protocollen en de richtlijnen gaven geen antwoord op de onderzoeksvraag. Er is gezocht op landelijk niveau naar richtlijnen en protocollen van NHG, Verenso en V&VN. Dit gaf geen antwoord op de zoekvraag waardoor er gezocht is in de databanken namelijk, Springerlink, Pudmed, Cochrane Library en Google Scolar. Er is gezocht in meerdere databanken om tot meer resultaten te komen. Niet in alle databanken waren geschikte artikelen te vinden. Er is tijdens het zoeken gebruik gemaakt van Engelse en Nederlandse woorden om het zoekgebied te vergroten. Daarnaast is er gebruik gemaakt van limieten om het zoekgebied te specificeren. De limieten zijn, artikelen niet ouder dan 5-10 jaar, volledige tekst, Meta-analyse en systematic Review. Er zijn bruikbare artikelen gevonden in de databanken Springerlink en Pudmed die antwoord gaven op de onderzoeksvraag. Springerlink: Er is gezocht met het zoekwoord ‘Urologie’, hierbij zijn geen limieten gebruikt waardoor er 12166 resultaten zijn gevonden. Vervolgens is het limiet ‘artikel niet ouder dan 10 jaar gebruikt’, hieruit kwamen 7418 resultaten. Hierna is het zoekwoord ‘diagnose’ toegevoegd, hierna bleven er 2287 artikelen over. Om de zoekresultaten te verkleinen is het zoekwoord ‘urineweginfectie’ toegevoegd, hierdoor bleven er 70 artikelen over. Het limiet ‘chapter’ is toegevoegd waardoor er 38 artikelen over zijn gebleven. Het zoekwoord ‘urology’ is toegevoegd dit heeft geleid tot 20 artikelen. Deze artikelen zijn beoordeeld zoals beschreven in de kritische beoordeling. Springerlink Er is gezocht naar het zoekwoord ‘urinesediment’. Hierbij zijn geen limieten gebruik waardoor er 279 resultaten uit kwamen. Vervolgens is het limiet ‘niet ouder dan 10 jaar’ gebruikt, met een resultaat van 139 artikelen. Om de resultaten te specificeren is het zoekwoord ‘ouderen’ toegevoegd, waardoor er 44 resultaten zijn. Door nogmaals een zoekwoord toe te voegen, namelijk ‘diagnose’, zijn de overgebleven resultaten gespecifieerd naar 34. De overgebleven artikelen zijn beoordeeld zoals beschreven in de kritische beoordeling. Pubmed Er is gezocht naar het zoekwoord ‘Urinary tract infections’ and ‘collecting urine’ or ‘urine collection’ er werden 11276 artikelen gevonden. Het limiet ‘artikel niet ouder dan 5 jaar’ werd toegevoegd met een resultaat van 2952 artikelen. Hiervan zijn 10 artikelen beoordeeld op basis van het abstract. Uiteindelijk bleven er 2 artikelen over die passend zijn bij de onderzoeksvraag.

Geïncludeerde Studies

    Cochrane Netherlands. (z.d.). Beoordelingsformulieren en andere downloads. Geraadpleegd op 30 oktober 2020, van https://netherlands.cochrane.org/beoordelin gsformulieren-en-andere-downloads Detweiler, K., Mayers, D. & Fletcher, S. G. (2015, november). Bacteruria and Urinary Tract Infections in the Elderly [Pubmed]. Geraadpleegd op 6 oktober 2020, van https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/26475952/ Geerlinks, S.,E. (2016, 9 september). Clinical Presentationsand Epidemiology of Urinary Tract Infections [Pubmed]. Geraapleegd op 6 oktober 2020, van https://pubmed.ncbi.nlm.nih.gov/27780014/ Jonkers, A. (2018, 3 oktober). Observeren van urine [SpringerLink]. Geraadpleegd op 2 september 2019, van https://link-springer-com.lib.fontys.nl/article/10.1007%2Fs41193-018-0143-0 Nederlands Huisartsen Genootschap. (2020). NHG- standaard urineweginfecties. Utrecht: NHG. Van https://richtlijnen.nhg.org/standaarden/urineweginfecties#volledige-tekst-richtlijnen-diagnostiek Teunissen, D. (2015, 9 februari). Diagnostiek en behandeling van urineweginfecties [SpringerLink]. Geraadpleegd op 2 september 2020, van https://link-springercom.lib.fontys.nl/article/10.1007/s41045-015-0067-x Wapenaar, J. (2019, 17 mei). Urineweginfecties bij kwetsbare ouderen [Springerlink]. Geraadpleegd op 6 oktober 2020, van https://link-springer-com.fontys.idm.oclc.org/article/10.1007/s41183-019-0016-x Winkens, R. A. G. & Van de Beek, C. (2010). Diagnostische methoden bij urologische problemen. J. L. H. R. Bosch & A. Prins (Red.), Urologie (p.p. 87-95). Houten: Bohn Stafleu van Loghum. https://doi-org.lib.fontys.nl/10.1007/978-90-313-7241-6

    Stap 3: Appraise

    De Methodologie

    De kwaliteit van de artikelen zijn gecontroleerd door middel van de checklist van de databank Cochcrane (Cochrane Netherlands, z.d.)

    De artikelen zijn eerst beoordeeld op titel. Als de titel geschikt leek is het abstract gelezen. Er is gekeken of de informatie aan sloot op de onderzoeksvraag. Als de informatie in de samenvatting of abstract aansloot op de onderzoeksvraag is het gehele artikel gelezen.
    Aan de hand van de informatie in het artikel, werd beoordeeld of de informatie bruikbaar was voor het onderzoek. De artikelen die niet voldoen aan bovenstaande voorwaarden zijn niet gebruikt voor het onderzoek. In de resultaten staat beschreven hoeveel artikelen er uiteindelijk beoordeeld zijn volgens bovenstaande strategie.

    Stap 5: Assess

    Toepassing in de Praktijk

    De gewenste situatie is dat urine opgevangen wordt door de zorgvrager zelf op een steriele manier, wanneer dit niet mogelijk is kan er gebruik gemaakt worden van de bovenstaande aanbevelingen, die zowel door de zorgvrager als hulpverlener kan worden uitgevoerd. De barrière in het onderzoek is dat er geen cijfers bekend zijn over het voorkomen van foutieve uitslagen waarbij de urine buiten de koelkast bewaard is. Daarnaast kan in de thuiszorg mee spelen dat niet alle benodigde materialen voor handen zijn op het moment dat urine opgevangen dient te worden. Protocollen zijn op dit moment niet concreet genoeg voor de medewerkers in de thuiszorg, waardoor hier een kennis tekort ontstaat. Er is nog geen informatie bekend hoe urine steriel opgevangen kan worden als een zorgvrager niet zelf in een urinepotje kan plassen. Dit is zowel een barrière als een aanbeveling voor een vervolgonderzoek. De barrière is dat er geen informatie is hoe de urine dan wel steriel opgevangen kan worden zonder een katheter te gebruiken. De onderzoeksresultaten zijn gedeeld binnen het team. Het gehele onderzoek is doorgemaild naar collega’s, zodat collega’s beschikken over de achterliggende informatie. Het team is door middel van een poster attent gemaakt op de nieuwe aanbevelingen. Collega’s geven aan de aanbevelingen duidelijk en werkbaar te vinden, de aanbevelingen gaan toegepast worden in de praktijk. Er is contact gelegd met Vilans, om te kijken of de huidige protocollen aangepast dienen te worden. Vilans heeft het onderzoek ontvangen, dit wordt nog bij Vilans opgepakt.